Steven Dekker - Toegankelijkheid voor mensen met een beperking, inclusie en gelijkwaardigheid

"Hoe zorg ik dat mensen met een beperking mijn locatie, dienst of product kan gebruiken?"

"Hoe zorg ik dat mensen met een beperking zich gelijkwaardig voelen?"

Dit kan door na te gaan hoe een locatie, dienst of product een persoon beperkt. Door de persoon niet als beperkt te zien, maar de omgeving als beperkend, komen probleempunten en mogelijke oplossingen vanzelf naar boven drijven.

Ik ondersteun graag in het vinden van een passende oplossingen, het stellen van prioriteiten en het aanpassen van processen om toegankelijkheid te vergroten. Dit doe ik via Accessibility.

Meer weten? Op deze pagina duik ik dieper in toegankelijkheid en termen die hierbij horen. Maar laat ik beginnen met een opsomming van mijn kennis

Ergotherapeutisch gesprek tussen therapeut en cliënt

Persoon met een telefoon in haar ene hand en een taststok in haar andere hand. Ze heeft een geleidehond bij zich en een zonnebril op

Persoon in een ziekenhuisbed die aan het gamen is

man in een rolstoel met een hond op schoot, kijkt uit over zijn tuin

Mijn kennis

Mijn specialisme gaat over integrale toegankelijkheid. Ik heb kennis over veel verschillende aandoeningen, ziekten en stoornissen, over de effecten die dit op iemand kan hebben en over de mogelijke aanpassingen die gedaan zouden kunnen worden in de omgeving op een product of in een dienst, om deze zo min mogelijk als een beperking te laten aanvoelen.

Mijn kennis gaat met name over de toegankelijkheid van gebouwde ruimte, (sociale) interactie of informatie en producten en diensten.

Onder gebouwde ruimte valt bijvoorbeeld:

Een openbaar of privaat gebouw, zoals:
- Musea
- Kantoren
- Parken
- Gezondheidscentra
- Gemeentehuizen
- en meer
De private of openbare ruimte om een gebouw heen; en
Verkeersruimte;

Onder (sociale) interactie valt in dit geval alle vormen van sociaal contact, maar ook het delen van informatie of presenteren. Denk daarbij aan een uiting op een website of gedrag van medewerkers. Overal waarbij elkaar spreken of waar informatie overgedragen wordt is een moment waar sociale toegankelijkheid aan bod komt.

En onder produducten en diensten vallen alle fysieke of hybride producten die gemaakt zijn en alle activiteiten die uitgedragen worden. Denk bijvoorbeeld aan:

Een museumtoer;
Een intercom;
Een presentatie;
Een televisie;
Een musical;
En nog héél veel meer.

Ben jij geinteresseerd in mijn advies over toegankelijkheid. Ga dan naar de website van Accessibility en neem contact met hen op.

Ben je geinteresseerd in mij als spreker, neem dan direct contact met mij op.

Neem contact op

Uitgangspunten

Toegankelijkheid komt eigenlijk altijd terug op één of meerdere van de volgende dingen:

Bereikbaarheid: Kan ik er komen?
Betreedbaarheid: Kan ik er naar binnen?
Bruikbaarheid: Kan ik er gebruik van maken?
Beleving: Is het prettig in gebruik?

Binnen deze onderwerpen komen vrijwel altijd de volgende punten aan bod:

Contrast: een verschil in helderheid. Contrast is wat dingen 'zichtbaar' maakt. Een voorbeeld van een contrast is zwart wit, maar ook andere kleuren kunnen met elkaar contrasteren als het maar licht en donker is.
Verlichting: zonder licht geen zicht, ook niet met goed contrast.
Ruimte: de leegte tussen of binnen objecten waar iemand kan bewegen of kan plaats nemen. Bijvoorbeeld een hal of doorgang.
Afmeting: De specifieke maat van een object of de specifieke plaats waarop een object geplaatst moet worden. Bijvoorbeeld de zitdiepte van een stoel, de hoogte waarop een leuning moet hangen of de afmetingen van een helling trap.
Communicatie: sociale interactie, maar ook tekst, audio, gebaren, spraak, afbeeldingen en iconen. Alle manieren om te communiceren of iets te beschrijven.
Alternatieven: Als het een niet voldoet, moet er een andere manier gevonden worden. Denk bijvoorbeeld aan alternatieven voor tekst, maar ook alternatieven voor drukke ruimtes en meer.

Er zit natuurlijk meer achter toegankelijkheid... maar we moeten ook nog wat te bespreken hebben, vind je niet?

Definities uitgewerkt

Toegankelijkheid

De letterlijke betekenis van het woord toegankelijkheid is 'mate waarin iemand naar binnen kan', maar de maatschappelijke betekenis is breder dan dat.
Binnen onze maatschappij wordt het woord toegankelijkheid gebruikt om bereikbaarheid, betreedbaarheid en bruikbaarheid te beschrijven. Om helemaal compleet te zijn zou ik hier 'beleving' aan toevoegen, maar ook 'uitgankelijkheid'. Zo beschrijft toegankelijkheid of je ergens kan komen, of je er naar binnen kan, of je het kan gebruiken, of je het als prettig ervaart en of je in nood ook weer naar buiten kan. Dit omvat alle elementen die je tegenkomt bij een bezoek aan een locatie en biedt ook ruimte voor diensten en producten.

Vaak heeft toegankelijkheid betrekking op mensen met een aandoening, (chronische) ziekte of stoornis. Dit komt, omdat de maatschappij hoofdzakelijk is ingericht op de 'gemiddelde mens'. Mensen met een divergentie (aandoening, (chronische) ziekte of stoornis) hebben in sommige gevallen meer nodig om zo comfortabel mogelijk mee te kunnen doen. Dit stukje 'meer' maakt het over het algemeen voor de 'gemiddelde mens' ook aangenamer.

Toegankelijkheid zegt op zichzelf nog niets over bruikbaarheid voor iedereen. Iets kan toegankelijk zijn voor de een, maar ontoegankelijk voor een ander. Een voorbeeld hiervan is een gebouw zonder drempels, met grote open ruimtes. Heel prettig voor iemand in een rolstoel of met een rollator. Deze kan hier zonder problemen van de ene plek naar de andere komen. Lastiger voor iemand die moeite heeft met oriëntatie, bijvoorbeeld door een oogaandoening. Deze zou hier mogelijk meer moeite mee kunnen hebben, omdat er te weinig houvast is. Open ruimtes zijn lastiger te doorkruizen als je niet goed kan zien.

Hier komt het woordje 'Inclusie' om de hoek kijken.

Inclusie

De letterlijke betekenis van het woord inclusie is 'betrekken'. Het is dus een vrij brede term, maar ook deze heef een bredere maatschappelijke betekenis gekregen.

Wanneer men het over inclusie heeft zal dit over het algemeen gaan over het betrekken van alle variaties van de mens, met een focus op divergente mensen... mensen die buiten de 'standaard' vallen, zoals mensen met een aandoening, mensen die niet hetroseksueel zijn, mensen die zich niet met hun biologische gender identificeren of mensen met een niet witte huidskleur.
Als men het heeft over inclusie samen met toegankelijkheid, dan wordt er waarschijnlijk alleen alle variaties in ziekten, aandoeningen en stoornissen bedoelt. Ook wel eens Integrale toegankelijkheid genoemd

"Hoe meer ik hierover schrijf, hoe dommer het voor mij klinkt, deze 'standaard' mens"

divergentie

Ik noem al een aantal keren het het woord 'divergent'. Het lijkt mij goed dit wat uit te leggen. De betekenis van het woord divergent is: uiteenlopend of afwijkend van het centrum. Het beschrijft dus iets wat afwijkt.

Misschien is het woord 'diversiteit' bekender. Het wordt vaak onjuist ingezet als men het wil hebben over mensen die anders zijn dan de norm, zoals mensen met een aandoening, ziekte of stoornis. Diversiteit betekend namelijk: variatie of van elkaar verschillend. Het is dus een heel inclusief woord. Het omvat iedereen. Wij verschillen namelijk allemaal van elkaar, Diversiteit zit niet in één of enkele doelgroepen. Het verwijst naar alle doelgroepen, of alle variaties.

Een voorbeeld hiervan is Neurodiversiteit en neurodivergentie. Neurodiversiteit omvat alle soorten en maten van neurologische werking, ofwel iedereen. Neurodivergentie omvat enkel neurologische werkingen die afwijken. Als je dus wil verwijzen naar mensen die afwijken van de norm, gebruik je het woord divergent.